نت چیست ؟
نُت اصطلاحی در موسیقی، که دو معنی عمده دارد:
نشانه‌ای است در یادداشت‌های موزیکال برای نشان دادن نسبیِ مدت و زمان اجرای یک صوت؛
یک صدای معین، به‌تنهایی.
نتها مانند «اتم‌های» بسیاری از موسیقی‌های غربی هستند: تجزیه‌وتحلیل اجزای یک اثر موزیکال که ایفای آن را آسان می‌کند، درک موسیقی، و آنالیز.
اصطلاح نت می‌تواند در هر دو معنیِ عام و خاص: یکی مثل وقتی که می‌گوییم «قطعهٔ تولدت مبارک با دو نتِ هم‌صدا آغاز می‌شود»، و دیگری «قطعه با دو بار تکرارِ یک نت شروع می‌شود». در حالت قبلی، اصطلاح «نت» به یک عمل موسیقایی اشاره می‌کند؛ در دومی، در این حالت به تعدادی از اعمال موسیقایی با یک صوت معین اشاره می‌کند.
همانند زبان فارسی که الفبایی دارد ، زبان موسیقی هم الفبایی دارد که به هر حرف از این الفبا نت می گوییم
می باشند ( Do re mi fa sol la siنتها شامل :دو ر می فا سل لا سی )
گام چیست ؟
تعریف ساده گام این است که اگر از یک نت شروع کنیم به همان نت برسیم یک گام را طی کرده ایم
مثال :دو ر می فا سل لا سی دو
ضرب چیست ؟
اگر تا حالا به یک اهنگ گوش داده باشید به این نتیجه رسیده اید که همراه با ریتم (وزن موسیقی) یا با دست یا با پا یا با گردن یا با کمر اهنگ را همراهی میکنید شاید هم همه را باهم حرکت بدهید که دراین صورت دیگر همراهی با موسقی نمی باشد و رقص نام دارد. خوب این حرکت ها همان وزن موسیقی یا ضرب نام دارد.
ولی برای اینکه یک واحد همگانی برای ضرب داشته باشیم ضرب را تعریف میکنیم که :
پاشنه پای خود را روی زمین بگذارید و نک پنجه ها را بالا بیاورید
ضرب از اینجا شروع می شود که : در تقریبا یک ثانیه پنجه پای خود را به زمین بزنید(نیم ضرب) سپس به جای اول خود
برگردانید(نیم ضرب دیگر که در کل یک ضرب می شود)
خوب ضرب بالا را اگر ضرب ساده بگوییم چندنوع ضرب دیگر هم وجود دارد که بعدها توضیح میدهم.
ارزش های نتی :
1- نت گرد : ارزش این نت چهار ضرب
متوالی است یعنی باید یک نفس نت چهار ضرب را زد و شکل ان در درس اول کتاب
شیوه نی نوازی موجود است که شکل ان به صورت یک بیضی افقی (خوابیده) تو خالی
است
2- نت سفید : ارزش این نت دو ضرب متوالی می باشد و شکل ان نت گرد با یک دم عمودی اضافه است
3- نت سیاه : ارزش این نت یک ضرب می باشد و شکل ان یک نت سفید توپر است
4- نت چنگ : ارزش این نت نصف (2/1) ضرب است و شکل ان نت سیاهی است که در
انتهای دم ان یک دمچه متصل وجود دارد و اگر دو تا از انها کنار هم قرار
گیرند با یک خط افقی به دم هم وصل می شوند
5- نت دولا چنگ : ارزش
این نت ربع ضرب (4/1) است یا به عبارت دیگر نصف نت چنگ است و شکل ان نت
چنگی است که دوتا دمچه دارد و اگر دو یا چهار یا چند تا از انها به هم وصل
شوند با دوخط افقی موازی در دمچه ها به هم وصل می شوند
6- نت سه لاچنگ ،چهارلاچنگ و... هم به ترتیب 8/1،16/1و.... است
خطوط حامل چه هستند ؟
خطوط حامل پنج خط می باشند (البته قابل افزایش هم می باشند)که اگردرس های کتاب را نگاه کنید نت ها برروی انها سوار می شوند
میزان چیست ؟ خط هایی عمود بر خط حامل که موسیقی را به قطعات با ضرب های مساوی تقسیم می کند
انواع میزان : 4/4 4/2 4/3 و ...... = میزانهای ساده
8/6 16/9 و.... = میزانهای ترکیبی
نت های با اهمیت در هر گام:
چنانچه در مبحث دستگاه دریافتیم، هر دستگاه در موسیقی ایرانی درجات، فواصل و در واقع گام مخصوص به خود را داراست.
نتی که گام دستگاه از آن آغاز می گردد، در واقع همان نت تونیک (درجه اول گام) می باشد.
اما در هر گام ایرانی غیر از نت تونیک نت های دیگری هم هستند که از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
1. نت شاهد:
نتی که در نغمات و گوشه ها بیش از همه ی نت ها به صدا در می آید و در واقع محور آهنگ است که در دستگاه ها و آواز های مختلف محل سکون و قرار گرفتن نت شاهد در گام ثابت نیست و روی درجات مختلف گام جای دارد. مانند درجه پنجم گام شور برای شاهد دشتی و درجه ی چهارم گام شور برای شاهد ابوعطا.
2. نت ایست:
عموما غیر از نت تونیک که نت اصلی و نشان دهنده ی مایه دستگاه یا آواز مربوطه است، برای فرودی موقت در نغمات و گوشه ها نتی از نت های گام هموار جلوه نمایی می کند. به عبارتی دیگر نتی که پس از جلوه نمایی نت شاهد روی آن ایست کنیم، نت ایست نام دارد.
مثل درجه سوم گام شور در آواز دشتی و درجه دوم گام شور در آواز ابو عطا، اما چون این فرود کامل نیست و ملودی هردو آواز میل به تونیک شور دارد به این فرود نیم فرود می گویند.
3. نت متغیر
نتی است که برای بیان احساسات تاثر انگیز، شادی بخش و... به صورت موقت از حالت طبیعی خود خارج شده و به وسیله ی علامات عرضی حدود ربع پرده تغیر پیدا می کند و باز نت اصلی بر می گردد.
مانند درجه پنجم گام شور برای آواز دشتی و درجه پنجم گام شور برای آواز افشاری.
