بیماری اسهال
(به انگلیسی: Diarrhea) وضعیتی است که در آن فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا مایع دارد. این حالت میتواند چند روز به طول بیانجامد و موجب کم آبی بدن میشود که در پی از دست دادن مایعات رخ میدهد. نشانههای کم آبی معمولاً با از بین رفتن کشش طبیعی پوست و تغییر در شخصیت آغاز میشود. این وضعیت میتواند پیشروی کند و در حالات حادتر منجر به کاهش ادرار، رنگپریدگی، ضربان سریع قلب، و کاهش در پاسخگویی شود. ولی مدفوع روان اما بدون آب در کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند میتواند طبیعی باشد.
عمدهترین دلیل اسهال عفونت رودهها است که ممکن است در پی این شرایط به وجود بیاید: ویروس، باکتری، انگل یا وضعیتی که به عنوان اسهال و استفراغ شناخته میشود. این آلودگیها معمولاً از طریق غذا یا آبی حاصل میشوند که آلوده به مدفوع شدهاند یا مستقیماً از فردی منتقل میشوند که به این بیماری آلوده شده است. این بیماری را میتوان به سه دسته تقسیمبندی کرد: اسهال آبکی کوتاه مدت، اسهال خونی کوتاه مدت، و اگر به مدت بیش از دو هفته ادامه یابد، به عنوان اسهال پایدار شناخته میشود. اسهال آبکی کوتاه مدت میتواند در پی آلودگی به وبا باشد. اسهال خونی کوتاه مدت وضعیتی است که به عنوان دیسانتری هم شناخته میشود. شماری از عوامل غیرعفونی نیز ممکن است منجر به اسهال بشوند. این عوامل شامل این موارد هستند: پرکاری تیروئید، عدم تحمل لاکتوز، بیماریهای التهابی روده، مصرف برخی داروها، سندروم روده تحریکپذیر و یک سری عوامل دیگر. در بیشتر موارد، برای شناخت عامل اصلی به کشت مدفوع نیازی نیست.
بی
راههای پیشگیری از اسهال عفونی شامل این موارد است: رعایت بهداشت، آب آشامیدنی پاک، و شستن دستها. شیردهی به مدت حداقل شش ماه نیز پیشنهاد میشود، چرا که به عنوان واکسیناسیون روتاویروس عمل میکند. محلول آب رسانی دهانی (ORS) که همان آب آشامیدنی به همراه مقدار متعادلی از نمک و شکر است نوعی درمان است که معمولاً در پیش گرفته میشود. قرصهای روی نیز پیشنهاد میشوند. تخمین زده میشود که این درمانها حدود ۵۰ میلیون کودک را طی ۲۵ سال اخیر نجات داده باشد. وقتی که افراد دچار اسهال میشوند، پیشنهاد میشود که به خوردن غذای سالم ادامه دهند و کودکان نیز به خوردن شیر مادر. اگر ORSهای تجاری در دسترس نباشد، محلولهای خانگی نیز میتوانند استفاده شوند. در کسانی که به صورت شدید آب از دست دادهاند، تزریق وریدی نیز ممکن است ضروری باشند. اما بیشتر موارد را میتوان به خوبی با مایعات دهانی برطرف کرد. آنتیبیوتیکها نیز ممکن است در موارد اندکی پیشنهاد شوند که البته به ندرت استفاده میشود. آنتی بیوتیک ممکن است برای این افراد تجویز شود: کسانی که اسهال خونی و تب بالایی دارند، کسانی که به اسهال پس از مسافرت دچار شدهاند، و کسانی که در مدفوعشان باکتریها یا انگلهای خاصی رشد میکند. لوپرامید ممکن است دفعات اجابت مزاج را کاهش دهد اما برای کسانی توصیه میشود که به نوع حاد بیماری دچارند.
حدود ۱/۷ تا پنج میلیارد مورد اسهال در سال رخ میدهد.این بیماری در کشورهای در حال توسعه بیشترین شیوع را دارد. در این کشورها، کودکان به طور متوسط ۳ بار در سال اسهال میگیرند. از سال ۲۰۱۲، در سطح جهان، این بیماری دومین عامل رایج مرگ و میر در کودکان زیر پنج سال است (۰/۷۶ میلیون یا 11%). اپیزودهای مکرر اسهال نیز یکی از عوامل رایج سوء تغذیه هستند و در افراد زیر پنج سال به عنوان رایجترین عامل شناخته میشوند. دیگر مشکلات طولانی مدت که ممکن است در پی این بیماری به وجود بیایند شامل رشد فیزیکی و فکری ضعیف است.