آشنایی با سبزیجات و خواص آن
اسفناج دارای ماده ای به نام اسپیناسین که ترشحات مربوط به هاضمه را تحریک میکند و به علاوه دارای فولیک اسید و اسید فسفوریک و مواد معدنی کلسیم و آهن و فسفر است .اسفناج یکی از گیاهانی است که ظرفیت ضد سرطانی آن خیلی بالا و برای پیشگیری ابتلای به سرطان به سلطان گیاهان معروف است.بخصوص در پیشگیری سرطان کولون، سرطان رکتوم، سرطان معده، سرطان پروستات و سرطان حنجره و حلق و سرطان مخاط رحم و سرطان گردن و سرطان مری و بهویژه سرطان ریه نقش والایی دارد. برگ آن خنک کننده است و برای کاهش تب و ورم ریه و روده کوچک نافع است. تخم آن ملین، خنک کننده و برای ورم کبد و یرقان مفید است . اسفناج رفع تشنگی مینماید و سریع الهضم تر از سایر سبزیهاست . آب تخم آن برای درد ناحیه قلب و درد احشا (اعضای داخل شکم) مفید است. عصاره آن با شکر برای یرقان و سنگ مثانه و اشکال در ترشح ادرار و سوزش مجرای ادرار و درد کمر و سوزاندن اخلاط صفراوی مؤثر و نافع است . ضماد آن برای ورمهای حاصل از گزش زنبور و سرباز کردن دمل مفید است . آش اسفناج که گشنیز تازه در آن ریخته شده باشد برای سردردهایی که حادث از اختلال گوارشی و سوء مزاج باشد مفید است و اگر با آبلیمو یا آب سماق یا آبغوره ترش شود برای سردردهای ناشی از اختلالات صفراوی خیلی مفید است.اگر اسفناج را با جو سفید و ماش بیپوست پخته بخورند برای اوایل ابتلای به ذات الجنب و بیماریهای سینه و ریه و سرفه نافع است.اسفناج پخته ساده را اگر با روغن بادام شیرین آغشته و میل کنند برای تشنجهای ناشی از یبوست مفید است.
بادنجان دارای تریگونلین و کولین و پروتئین و کلسیم و فسفر و آهن و ویتامین های C و B و A تأیید شده است.میوه بادنجان در موارد مسمومیتهای حاصل از خوردن قارچ سمی پادزهر خوبی است و آن را خنثی میکند. گیاه بادنجان بازکننده انسداد و گرفتگیهای مجاری عروق است .ریشه بادنجان و شاخه های خشک شده و برگهای آن و گرد دم میوه آن همه قابض و بندآورنده خون است.برگها و پوست سیاه میوه ضد اسهال خونی است. جوشانده ریشه بادنجان به عنوان محرک و ضد آسم خورده میشود.خوردن بادنجان بدبویی زیر بغل و کنج ران را رفع مینماید.خوردن بادنجان به تنهایی ممکن است درد پهلو، زهار، و بواسیر و درد چشم سوداوی ایجاد کند به همین علت معمولا آن را با گوشت و روغن و گاهی با سرکه طبخ و میخورند. آب سیاهی که قبل از طبخ در موقع خیسانیدن از بادنجان بریده شده، خارج میشود برای رفع و خشک کردن عرق دست و پا مفید است و اگر دست و پا را چند بار با آن آب بشویند عرق بکلی زایل میشود.اگر بادنجان را بسوزانند و خاکستر آن را با سرکه خمیر نمایند و به زگیل بمالند زگیل کنده میشود.
بامیه از نظر ترکیبات شیمیایی غلاف یا میوه بامیه منبع غنی از لعاب و پکتین است و از نظر آهن و کلسیم نیز قابل توجه است در غلاف میوه تازه سبز بامیه در حدود 520 واحد بین المللی ویتامین آ میباشد و به علاوه دارای تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و سرانجام ویتامین سی یا اسکوربیک اسید است.بامیه نارس پخته به عنوان سبزی لذیذ و مقوی است. جوشانده میوه نارس بامیه مقوی و نرمکننده و لطیفکننده پوست و مدر است. در ناراحتیهای نزلهای که منجر به التهاب یک غشای مخاطی همراه ترشح است و همچنین در موارد سوزش مجرای ادرار در موقع ادرار کردن و احساس درد در موقع ادرار و بالاخره در موارد سوزاک مفید است. لعاب حاصل از میوه و تخم آن نیز نرمکننده است و برای سوزاک مفید است. از برگهای آن به عنوان ضماد نرمکننده استفاده میشود. تخم بامیه معرق است و محرک قلبی و ضد اسپاسم است.از جوشانده ریشه آن برای معالجه سیفیلیس استفاده میشود.شربتی از جوشاندن آن در فیلیپین تهیه میشود و برای زخم گلو و گرفتگی صدا بسیار مفید است.
پیازاز نظر ترکیبات شیمیایی دارای اسانس و سولفیدهای آلی می باشد. در فلسها و ورقههای پیاز مواد کاتچول و پروتوکاتچوئیک اسید وجوددارد .در پیاز یک ماده محرک قلب وجود دارد. خوردن پیاز قند خون راکاهش میدهد و ترشح صفرا را زیاد میکند .شیره پیاز تازه تا حدودی باکتری کش است.پیاز محرک و نرمکننده سینه و مقوی نیروی جنسی و قاعدهآور است و پخته آن در موارد نفخ و اسهال خونی مصرف میشود.بازکننده گرفتگیها و انسداد مجاری است و اشتهاآور است و برای تقویت نیروی جنسی بسیار مؤثر میباشد.خوردن خام آن با نان در مسافرت و در مواقع عوض شدن آب و هوا مفید و سلامت بخش است. مدر است و خردکننده سنگ کلیه می باشد .برای رفع ضرر گاز گرفتن سگ هار مفید میباشد، برای این کار باید تا سه روز هر روز در حدود سیصد گرم خورده شود. ریختن قطره آب آن در چشم برای خارش و جرب پلک و آغاز نزول آب (آب سفید) و با عسل برای زخم چشم و ضعف بینایی نافع است. ریختن آن در بینی پاک کننده دماغ و بوییدن آن برای رفع ضرر تعفن هوا مفید است. چکانیدن آب آن در گوش برای رفع سنگینی شنوایی و طنین در گوش و پاک کردن چرک و تحلیل باد آن مفید است.
ترب که له شده آن به شکل ضماد برای تسکین درد روماتیسم به کار میرود.عصاره له شده ریشه یا له شده ریشه برای تسکین سرفه خورده میشود. عصاره له شده ریشه به عنوان معرق و ضد اسهال نیز خورده میشود و به سبب دیاستازی که دارد به هضم غذاهای نشاسته ای کمک میکند. جوشانده گلهای خشک آن و یا تخم بریان شده آن برای قطع اسهال ساده مفید است. شست و شوی بدن با آب جوشانده برگهای آن برای تسکین درد کمر نافع است.تخم ترب عینا مانند ریشه آن بادشکن و نیرودهنده است و همچنین برای نرم کردن سینه و ازدیاد ترشح ادرار و تقویت معده مفید است. تخم ترب را برای رفع کمی اشتها و در موارد سوءهاضمه میخورند و بسیار نافع است و برای قطع تب و سرفه و در موارد فلجهای ناگهانی ناشی از سکته مغزی مفید است.خوردن تخم ترب و ریشه ترب برای درد مفاصل و سیاتیک و درد سرین و خارش حادث از بلغم مفید است. ضماد ترب با عسل برای زخمهای جراحات بد و ضماد تخم آن با سرکه برای از بین بردن آثار قانقاریا نافع است. خوردن دمکرده ترب مدر است و برای ازدیاد ترشح ادرار و باز شدن ادرار مفید است. خوردن آب سرشاخه های بدون برگ ترب بقدر 30 گرم برای اخراج سنگ مثانه مفید است خصوصا اگر با سکنجبین خورده شود.خوردن تخم ترب مدر است و قاعدهآور و ترشح ادرار و حیض و شیر را زیاد میکند. محرک نیروی جنسی است و قی آور و برای درد کبد سرد و ورم طحال نافع است. ضماد تخم ترب با سرکه برای دفع سم مار شاخدار و سم سایر گزندگان نافع است. مالیدن آب ترب به بدن موجب گریز حشرات میشود. خوردن ترب رنگ صورت را باز میکند و ضماد ترب با آرد شیلم برای روییدن مو و جلوگیری از ریزش مو نافع است و ضماد آن با عسل برای تحلیل ورم زیر چشم. ضماد تخم آن با عسل برای رفع آثار ضربه و کوفتگی و خون مردگی و لکه های پوست بدن مفید است. اسراف در خوردن آن موجب دلپیچه و متعفن شدن خلط می شود و مضر سر و حلق و دندان میباشد.
تره ضد عفونی کننده روده ها و مدر است و برای معالجه روماتیسم و بیماریهای کبدی مفید است. ضماد آن برای نرم کردن ورمها مفید است. خواص آن گرم کننده و بازکننده انسدادها و گرفتگیها و لطیف کننده است. اگر برگ آن را با سرکه مخلوط و در آن له کرده و به پیشانی بمالند خونریزی از بینی را قطع میکند. خوردن تره پاک کننده قصبه ریه و بازکننده گرفتگیهای کبد و مقوی هاضمه و کمر و ملین است. ترشح ادرار و حیض را زیاد میکند یعنی مدر است و قاعده آور اگر با طعام و بعد از طعام خورده شود کمک به هضم غذا کرده مانع ترش شدن غذا میشود و مزاج را لینت میدهد و نیروی جنسی را تقویت میکند. خوردن آب تره به قدر 15 گرم خون بواسیر را قطع میکند و اگر با عسل خورده شود محرک نیروی جنسی است.ضماد تره با سماق برای مخملک و زگیل و با نمک برای التیام زخمهای بد مفید است. تره از پیاز دیرهضم تر و نفاختر است و خون را میسوزاند و بینایی چشم را کاهش میدهد و لثه را خراب میکند و برای گرم مزاجان مضر است از این نظر باید با گشنیز و کاسنی تازه خورد.بوداده تخم تره با تخم تره تیزک اسهال مزمن را قطع میکند و شکم روش را بند می آورد و گازهای روده ها را تحلیل میبرد.ضماد عصاره تخم تره برای گزیدگی افعی و رفع لکه های پوست نافع است. تخم تره مضر ریه و کلیه و مثانه است از این نظر باید با عسل خورد.
جعفری از نظر مقدار ویتامین سی و ویتامین آ بسیار غنی و تا حدودی از نظر سایر ویتامینها نیز سرشار می باشد و به علاوه از نظر آهن و پتاسیم نیز خیلی غنی است و درعین حال از نظر سایر مواد معدنی نیز خوب است و به علاوه منبع خوبی از ید نیز میباشد.تخم جعفری مواد و اخلاط لزج را قطع میکند و نفخ را کاهش میدهد و گرفتگی مجاری عروق را باز میکند. مدر و قاعده آور است و برای تسریع و تسهیل در اخراج جنین نیز مؤثر است. خوردن دمکرده برگ آن برای بواسیر بادی و خونی و سنگ کلیه مفید است. شیاف تخم جعفری در مهبل برای سقط جنین به کار میرود.ریشه جعفری اشتهاآور، مدر و قاعده آور است و در موارد قاعده گیهای دردناک اثر مفید دارد و برای سنگ کلیه، نفخ، زردی، ناراحتی کبد و طحال و استسقا نیز مفید است .
ریحان بازکننده گرفتگیهای دماغی و محلل ورمهای جمیع اعضا و برای ضعف معده و بادهای غلیظ مفید است.گیاه به طور کلی معطر و محرک است و قابض و بندآورنده اسهال خونی و برگهای آن تب بر میباشد.از برگهای آن به عنوان ضد اسپاسم و بادشکن و مسکن و آرامکننده استفاده میشود. عصاره آن با شکر برای رفع درد سینه و تنگی نفس و سرفه و مضمضه و جویدن آن برای زخمهای دهان و بوییدن آن برای رفع سردرد گرم مزاجان نافع است. کوبیده تخم ریحان با صمغ عربی برای قطع شکم روش نافع است و جوشانده 40 گرم در هزار گرم آب آن نیز برای اسهال نافع است که خورده شود.تخم ریحان برای معالجه ناراحتیهای چشم و زخمهای خورنده که کمکم پیش میروند و نسج را از بین میبرند و معمولا در زاویه خارجی چشم در قسمت فوقانی بینی ظاهر میشوند توصیه و تجویز میشود. تخم ریحان یک پوشش لعابدار دارد که در آب، تولید نوعی لعاب و ژله میکند که نرم کننده و محرک و مدر و معرق است و به عنوان خنک کننده نیز مصرف میشود.
شنبلیله مدر است و ترشح ادرار و حیض را افزایش میدهد و برای سرفه های سرد و استسقا و ورم طحال و کبد و درد کمر و برودت مثانه و قطره قطره ادرار کردن مفید است. برای تقویت مو نافع است. تخم آنکه قسمت اساسی گیاه از نظر طبی است ملین و منضج است، قوه باه را زیاد میکند و مقوی ریه است. دمکرده آن با عسل خروج مواد و اخلاطی که در سینه حبس شده است را تسهیل میکند و برای سرفه و تنگی نفس و سختی تنفس و بواسیر و ورمهای داخلی مفید است و بادشکن و مسهل امعا نیز میباشد.دم کرده آن با تمر هندی و مویز و انجیر که پس از دم کردن صاف نموده و آب آن را با عسل قوام آورند برای تنگی نفس و صاف کردن صدا و قرحه های سینه و دم کرده آن به تنهایی و یا با گیاهان متناسب برای تسهیل ولادت و زایمان و ازدیاد و ترشح ادرار و حیض نافع است. ضماد آن برای ورمهای سخت و سفت خارجی و داخلی و اگزما و لکه های سرخ روی صورت و دست انسان و سوختگی آتش و ورم سپرز و رحم و جلوگیری از ریزش مو و سایر آثار مربوط به پوست نافع است. مالیدن آب دم کرده آن و نشستن در دمکرده آن برای تسهیل زایمان و تنقیه رحم و شیاف آنکه با پیه غاز تهیه شده باشد در مهبل برای نرم کردن سفتی رحم و باز نمودن دهانه آن و شستن سر با آب دمکرده آن برای مجعد شدن موی سر و از بین رفتن خارش سر ناشی از یبوست و زخمهای سرد مفید است. اسراف در خوردن آن آشفتگی و دل به هم خوردگی ایجاد میکند و سردرد میآورد و مضر بیضه ها میباشد.
طرخون دارای قوه تخدیر میباشد. از نظر خواص برگها و سرشاخه های گلدار آنکه مورد استفاده است معطر و اشتهاآور و مقوی معده و محرک و کمی ضد انگل است. اگر در دهان جویده شود تلخ و کمی مخدر است و برای مدتی حس چشایی را کاهش میدهد و ضد اسکوربوت است و برای جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان نافع است. بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل میبرد و انسداد مجاری را باز میکند و خشک کننده رطوبتها میباشد. اگر آب تازه آن را با سرکه رقیق گازدار مخلوط کرده و بخورند برای جلوگیری از ابتلا به آبله و سرخجه و ممانعت از ایجاد علل وبایی در بدن مفید است. آشامیدن آب بعد از جویدن آن در دهان خیلی لذیذ است.
فلفل سبز بادها و گازهای غلیظ را تحلیل میبرد و گرفتگیها و انسداد را باز میکند و اگر با عسل خورده شود محرک نیروی جنسی است. درد دندان را تسکین میدهد.برای حلق مضر است و از این نظر باید با عناب خورده شود. اگر ماهی را با آن بپزند ضررهای ماهی را رفع میکند.بررسی حکما نشان داده است اشخاصی که معمولا فلفل هندی یا فلفل دلمه ای زیاد میخورند بندرت مبتلا به بواسیر میشوند و به همین دلیل از عوامل ضد بواسیر محسوب میشود. بهترین نوع مصرف آن اول عصاره و آب آن است و بعدا هم گرد آنکه به شکل حب مصرف میشود.میوه آن برای تقویت معده که جریان خون را در معده تسریع میکند استفاده میشود. در استعمال خارجی به عنوان ضماد برای ورمهای روماتیسمی و ورمهای حاصل از سرمازدگی و رطوبت زدگی و همچنین در موارد نیش گزندگان سمی و گاز جانوران به عنوان تریاق و ضد سم به کار میرود.
فلفل قرمز آرامبخش و مسکن است. گرد فلفل قرمز را براحتی میتوان روی زخمهای باز یا کهنه گذارد و بسیار شفابخش است و هیچگونه تحریکی نمیکند.فلفل قرمز یک ماده ضدعفونی کننده است بنابراین به صورت غرغره برای ضد عفونی حلق توصیه میشود. در موارد خونریزیهای رحمی، مخلوط با گل و برگ و پوست گیاه برای قطع خونریزی بسیار مؤثر است.فلفل قرمز بهترین محرک مفید و شفابخش در موارد اسهال ساده و اسهال خونی میباشد. برای رفع گرفتگی عضلات که به دراج شدن معروف است. فلفل قرمز بسیار مفید است.به صورت مشمع طبی فلفل قرمز برای رفع احتقانهای حاد در موارد بیماریهای ذات الریه و ذات الجنب و سایر موارد مشابه اثر مفید دارد.برای تسکین سرفه های شدید بخصوص در مواردی که اخلاط زیادی در بیماری تنفسی هست فلفل قرمز در بیرون انداختن اخلاط بسیار کمک میکند و در نتیجه سرفه رفع میشود فلفل قرمز در موارد حمله های خفگی مبتلایان به آسم اثر مفید دارد. فلفل قرمز بهترین داروی ریه و خلط آور و قوی است و برای پیشگیری و تسکین برونشیت مزمن و امفیزما مفید است. ضد احتقان میباشد و برای حل شدن لخته های خون کمک میکند و مسکن درد است. و با خوردن آن ایجاد لذت و نشاط میشود.از برونشیت مزمن پیشگیری میکند و سرماخوردگی و برونشیت را آرام میبخشد.
قارچ خوراکی تونیک و ملین است و نیروی جنسی را افزایش میدهد.له کرده آن را با کمی آب مخلوط کرده و به صورت خمیر روی لثه های دندان میاندازند در موارد ترشح مفرط بزاق مفید است.ضمنا مقوی معده است و در استعمال داخلی این قارچ برای قطع اسهال خونی و اسهال معمولی نافع میباشد و خونریزیهای داخلی را متوقف مینماید.
کاهو مقوی و تونیک است. بادشکن، ضد سم، ملین و مسهل ضعیف است و رفع تشنگی میکند. شیره ساقه کاهو را که دارای لاکتوکاروم است در موارد زخمها و ورم غدد لنفاوی در کشاله ران نظیر خیارک پس از برداشت چرک به کار میبرند و بسیار مفید است . ضمنا به عنوان مدر و حشره کش نیز مورد توجه است.صاف کننده خون و مولد خون صالح و رقیق بوده و برای تسکین حدت خون و صفرا و یبوست صفرا و سودا و تسکین تشنگی و التهاب بسیار مؤثر است. خواب آور و آرامبخش بوده ملین و مدر است و برای جذام، جنون، یرقان و درد پستان و قرحه مثانه و مجاری ادرار مفید است اگر با سرکه خورده شود اشتهاآور و برای تسکین درد معده مفید است. پخته آن برای درد سینه و زیاد کردن شیر مؤثر است.در خوردن کاهو به صورت خام یا پخته باید جانب اعتدال حفظ شود زیرا اگر زیاد خورده شود موجب عوارضی میشود و از جمله باعث کم شدن نیروی جنسی ازدیاد فراموشی و کم شدن حافظه و ضعف دید چشم و ازدیاد نفخ خواهد شد و در این قبیل موارد برای رفع این عوارض میتوان از نعنا، کرفس، هلیله پرورده و زیره استفاده نمود. تخم کاهو سرد و خشک و مخدر و خوابآور است و اگر 7 گرم از آن خورده شود برای قطع احتلام و زکام و درد سینه و قطره قطره ادرار کردن مفید است.
