واژه‌شناسی «سلیمان»

نام حضرت سلیمان در هفت سوره و هفده بار در قرآن مجید آمده و چهل و هفت آیه از آن حضرت یاد کرده است.
درباره کلمات قرآن مجید دو دیدگاه وجود دارد:
۱- دیدگاه کسانی که همه کلمات قرآن را عربی می‏دانند. از نظر آنان، اگر کسی بپندارد که در قرآن واژه «غیر عربی» یافت می‏شود، به خدا بهتان بسته است. این گروه به آیاتی استناد می‏کنند که قرآن را عربی می‏داند: «اِنَّا جَعَلناهُ قُرآنا عَرَبیّا».( زخرف: ۳)
شافعی می‏نویسد: «القرآن یدلُّ علی أن لیس من کتاب اللّه شی‏ء اِلاّبلسان العرب».
۲- دیدگاه کسانی که وجود کلماتی مانند «سجِّیل، المشکاه، الیَمِّ، الطُور، أبارِیقَ و استَبرَق» را در قرآن نشان ‏دهنده این می‏دانند که واژه‏های «غیرعربی» نیز در قرآن آمده است.
برای جمع بین این دو قول گفته‏ اند، کلماتی که در اصل عربی نیستند، پس از استعمال آنها در زبان عربی، می‏توان آنها را عربی خواند. اگر چه در اصل اعجمی باشند.
نام همه پیامبرانی که در قرآن مجید آمده، مانند ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، الیاس، ادریس، اسرائیل و ایّوب اعجمی است.
تنها نام چهار تن از آنان یعنی آدم، صالح، شعیب و محمد(ص) عربی است.
گروهی از لغویان، «سلیمان» را واژه عربی اصیل می‏دانند. به نظر آنان، «سلیمان» مصغّر «سلمان» از ریشه «سلم» است. به گمان برخی از مستشرقان، مانند لاگارد و لیدزبارسکی، لغویانی که آن را مصغّر سلمان می‏دانسته ‏اند، بر صواب بوده ‏اند. لاگارد برای اثبات نظر خود، زَعفَرَان و زُعَیفِرَان را مثال می‏آورد. در شعر عرب نیز آمده است:
فلا تقس فضلهم بالانبیاء اجل سلمانهم بعد تصغیر سلیمان
برخی لغویان غیرعربی بودن واژه «سلیمان» را از گذشته ‏های دور مطرح کرده ‏اند و آن را از واژه ‏های دخیل دانسته‏ اند.
ابومنصور جوالیقی، آن را در فهرست واژه‏ های بیگانه ذکر کرده و آن را عبری می‏داند: «سلیمان اسمُ النبی، عبرانی. و قد تکلّمت به العرب فی الجاهلیه».
برخی گفته‌اند: واژه «سلیمان» از طریق زبان سریانی وارد زبان عربی شده است؛ زیرا وجود حرف «ن» در صورت سریانی، یونانی و حبشی این واژه و نبودن این حرف در شکل عبری آن (شلمو)، دلیلی قطعی بر ورود این واژه از طریق فرهنگ مسیحی و زبان سریانی به زبان عربی است. مصاحب «سلیمان» را اسم عبری‌الاصل برای مرد می‌داند و برخی از اعلام اروپایی معادل آن را ذکر می‌کند.