اینجا ترکمن صحراست به قلم بهروز ایری
به نقل از ویژه نامه ابتکار درگلستان: ترکمنها بیریا هستند و مهربان. مهماننوازی آنها برای کسانی که گذارشان به این صحرای زیبا افتاده، روشن و عیان است. سفره گسترده این صحرا ،سمبل سادگی و بیتکلفی ساکنان آن است. به همین علت در پنجاه سال گذشته، جمعیت کثیری از دیگر نقاط ایران ،به این منطقه پرخیر و برکت مهاجرت نموده اند. به هرحال پذیرش این مسئله، خود نشانگر مهماننوازی و حسن همزیستی میزبان با سایر ملل و اقوام دیگر است.اصولاً مسئله مهاجرت، به عنوان یک واقعیت در زندگی بشری امری است جا افتاده ،که از منظر جامعهشناختی نیز منطقی به نظر میرسد. بر همین اساس یک یا چند خانواده به علل گوناگون ممکن است زادگاه یا محل زندگی خود را برای مدت کوتاهی یا بطور دائمی ترک کرده و به منطقهای دیگر نقل مکان نمایند.این نوع مهاجرت طبیعی و قابل درک است . اما اگرگروهی براساس منافع جمعی، مهاجرت سازمان یافته کرده و بخواهند ترکیب قومیتی و جمعیتی و یا نام یک منطقه خاص را تغییر دهند، این پدیده ناقض حقوق انسانی خواهد بود. مسئولین حق دارند از مردم بخواهند پایبند نظم و قانون باشندودررعایت قوانین و امورات مملکتی بکوشند. ولی حق ندارند که خود را قیم مردم دانسته و ترکیب جمعیتی را یک منطقه را به هم زده و یا نام منطقه را تغییر دهند. چرا که هر قوم و ملتی، از زمانهای دور، قسمتی از این کره خاکی را طبق نیازها و باورهای خودشان (فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی) انتخاب کرده و در آنجا سکنی گزیدهاند که در طول تاریخ این مناطق به نام آنها شناخته شده است. به عنوان مثال در کشور ایران: کردستان با کردها - آذربایجان با ترک ها- ترکمنصحرا با ترکمنها- لرستان با لرها- بلوچستان با بلوچها - سیستان با سیستانی ها و غیره شناخته شدهاند. برابر اسناد و مدارک تاریخی، حداقل از هزار سال پیش تاکنون، ترکمنصحرا زیستگاه ترکمنها بوده و به دلیل زراعت و دامپروری از نظر حقوقی نیز سرزمین آنها محسوب شده است. لازم به ذکر است یک منطقه جغرافیائی بسادگی و بطور سطحی به یک قوم خاص تعلق نمی یابد. بلکه در آن سرزمین باید تاریخ و سندیت داشته باشد که صد البته با اندکی مطالعه اسناد تاریخی، می توان پی برد ترکمن ها و ترکمن صحرا، از چنین سندیتی برخوردار هستند. «ترکمنصحرا» به عنوان منطقه تمرکز ترکمن های ایران،از دیر باز محرز بوده و مخالفت با این نام و عبارت به هردلیلی انکار هویت و نادیده گرفتن واقعیت ها ی تاریخی می باشد. هر چند برخی مسئولین به بهانه همگرایی و یکسان سازی ، همه مسائل را با دید کلی و ملی می نگرندولی آنچه روشن است اساسا این تفکر نمی خواهد واقعیت های فرهنگی و تنوع قومی و مذهبی در کشور ایران را بپذیرد و همواره سعی در ادغام خرده فرهنگ ها در فرهنگ غالب دارد. تفکری که ضمن اینکه ناقض یکی از بدیهی ترین حقوق انسانی است یادآور اقدامات اسدالله علم یکی از منفورترین وزیران دربار پهلوی است.وی با تمام قوا سعی در محو فرهنگ و زبان ترکمنی داشت و برای غصب زمین ها و املاک مردم ترکمن و واگذاری به غیر، از هیچ کوششی دریغ نمی کرد بنابراین لازم است مسئولین دلسوز نظام اسلامی از تفکر و ایده ای که زاییده ذهن حکام پهلوی است دوری جویند تا خاطرات سران طاغوت در ذهن مردم تداعی نشود . مع الوصف در کمال تعجب یکی از باتجربه ترین مسئولان طی سخنانی در جلسه رسمی شورای اداری شهرستان گنبد استفاده از عبارت ترکمن صحرا را دارای بار قومیتی دانسته ونماینده مردم گنبد را به خاطر کاربرد این عبارت مورد انتقاد قرارداده است. حال فارغ از اینکه چرا نماینده مردم گنبد در مقابل این انتقاد سکوت کرده و از هویت تاریخی منطقه دفاع ننموده است. باید اذعان داشت :
الف ) به همان دلیلی که طی پنجاه سال گذشته مردم ترکمن صحرا به عنوان میزبان با سایر اقوام مهاجر همزیستی مسالمت آمیزی داشته اند و کاربرد عبارت ترکمن صحرا هیچ مسئله ای را ایجاد نکرده، در آینده نیزجای هیچ نگرانی نخواهد بود.
ب ) به فرض محال اگر عبارت ترکمن صحرا بار قومیتی و سیاسی داشته باشد، با همین ذهنیت آیا سایر مناطق قومیتی ایران مثلا آذربایجان ـ کردستان ـ لرستان و بلوچستان و غیره نیز باید تغییر نام دهد ؟
ج ) آیا با ورود و سکونت گروهی مهاجر، هویت و نام و نشان منطقه میزبان باید تغییر کند ؟
د ) به نظر نگارنده هرگونه تلاش و حرکتی برای زدودن هویت قومی یا نام و نشان منطقه، باعث تحریک قومی و مذهبی و تازه کردن دردها و آلام دوران پهلوی خواهد شد .
ه ) با توجه به اینکه ایران اسلامی از فرهنگ ها و زبانها و باورها و قومیت های مختلف تشکیل شده و این گوناگونی و تنوع در کنار هم، چهره زیبائی از جمعیت متکثر را به نمایش گذاشته، نه تنها نباید اقوام را تحریک و تضعیف کرد، بلکه با برجسته کردن تفاوت های فرهنگی و زبانی و اطلاع رسانی همگانی، خواهان احترام به آنها شد .
در خاتمه اشاره به ذکر سخن مارکوپولو سیاح معروف خالی از لطف نیست .وی در سیاحت نامه خود می نویسد : آیا می دانید که در اینجا نفیس ترین و زیباترین قالی ها بافته می شود ؟
آیا میدانید در اینجا بهترین اسب ها وجود دارد ؟
«این جایی» که مارکوپولو به آن اشاره میکند کجاست؟
آری « اینجا ترکمن صحراست .» برداشت ازسایت دانگ آتار
