انسان به اعتبار دو اصل ایمان و اسلام در یکی از چهار گروه زیر قرار می‌گیرد:
1. کسانی هستند که به خدا ایمان دارند به نحوی که ایمانشان آن‌ها را نسبت به خدا مطیع بارآورده و از هر جهت کاملاً تابع احکام خدا هستند و از آن‌چه نهی کرده، گریزانند.
2. کسانی هستند که به خدا ایمان دارند ولی ایمانشان آن‌چنان محکم نیست که بتوانند از هر جهت مطیع باشند و کاملاً از احکام خداوند پیروی کنند. این چنین کسانی با اینکه ایمانشان به درجه‌ی کمال نرسیده است، ولی به هر حال مسلمانند و به مقدار معصیتی که مرتکب شده‌اند مانند مجرمین مجازات خواهند شد.
3.کسانی که به خدا ایمان ندارند و به حسب ظاهر ملاحظه می‌شود که اعمالشان درست است.(منافقین) ولی از آن‌جا که به منظور اطاعت و پیروی از قانون خدا آن را انجام نمی‌دهند، بدیهی است که چنین اعمالی اعتبار و ارزشی ندارند.
4. دسته‌ی آخر افرادی هستند که به خدا ایمان نداشته و از انجام هیچ گناه و معصیتی کوتاهی نمی‌کنند، اینان مردمانی یاغی و بدکردارند که جز آتش سوزان دوزخ سرانجامی ندارند.(کافران)[14]
خداوند در قرآن اصولی را که ایمان آوردن به آن‌ها ضروری است، چنین بیان می‌کند:
یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی أَنزَلَ مِنْ قَبْلُ وَمَنْ یکْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْیوْمِ الآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِیداً[15] یعنی: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، به خدا و پیغمبرش (محمد) و کتابی که بر پیغمبرش نازل کرده است (و قرآن نام دارد) و به کتاب‌هایی که پیش‌تر (از قرآن) نازل نموده است (و هنوز تحریف و نسیان در آن‌ها صورت نگرفته است) ایمان بیاورید. هر کس که به خدا و فرشتگان و کتاب‌های خداوندی و روز رستاخیز کافر شود (و یکی از این‌ها را نپذیرد) حقیقتاً در گمراهی دور و درازی افتاده است.
